کلاهبرداری در معامله ملک (دعوای ملکی کلاهبرداری)

یکی از مهم ترین دعاوی کیفری در حوزه دعاوی ملکی دعوای کلاهبرداری است. حال جرم کلاهبرداری در معامله ملک چه جرمی است و چگونه رخ می‌دهد:

اگرشخصی با توسل به وسایل متقلبانه، مال دیگری را ببرد، در واقع به این معنی است که از او کلاهبرداری کرده است.

رکن قانونی این جرم در قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری ماده 1 آن،جرم انگاری شده است.

به موجب ماده 1 قانون تشدید،کلاهبرداری به دو صورت است:

 1)کلاهبرداری ساده

مجازات اصلی کلاهبرداری ساده حبس درجه 4(یک تا هفت سال) و جزای نقدی معادل مال ماخوذ است؛ هر دو مجازات قطعی و اصلی است و دادگاه نمی تواند فقط به یکی از آن ها رای دهد و به موجب ماده 11 قانون کاهش مجازات حبس با اصلاحیه آن، مجازات این جرم تا سقف یک میلیار تومان در ردیف جرایم قابل گذشت قرار گرفته است.

2)کلاهبرداری مشدد

اولین مورد از کلاهبرداری های مشدد،کیفیات مشدده به اعتبار نوع عنوان یا سمت است که قانونگذار به دلیل اهمیتی که برای نهادها و موسسات دولتی قائل شده است و نیز جلوگیری از متزلزل شدن اعتماد مردم به ماموران دولتی استفاده از عنوان و سمت ماموریت از طرف ادارات دولتی را مشمول کلاهبرداری مشدد قرارداده است.

دوم اینکه شخص مرتکب جرم کلاهبرداری چه مامور دولت باشد و به اعتبار مامور بودن خود مرتکب جرم شود و چه مامور نباشد و به دروغ، خود را مامور دولت معرفی کند، در هر دو صورت به مجازات اشد این جرم محکوم می‌شود.

سوم اینکه اگر شخص مامور دولت باشد، مجازات اشد از دو جنبه افزایش می‌یابد:

1. از نظر افزایش حداقل و حداکثر میزان حبس (مجازات آن دو تا 10 سال حبس است)
2. از نظر حکم به انفصال ابد از خدمات دولتی به میزان مال ماخوذ.

در مجازات اشد، در صورتی که مرتکب کارمند دولتی محسوب می‌شود بایستی جرم را به سبب و در حین انجام وظیفه مرتکب شود در غیر این‌صورت به کلاهبرداری ساده محکوم می شود و نه کلاهبرداری مشدد.

اما در خصوص رکن مادی آن که به بیان دیگر نحوه رخ دادنش را می‌گوید، همان مانور متقلبانه ای است که برای ارتکاب آن صورت می گیرد. آنچه در رکن مادی بسیار مهم است فریب است که در واقع رفتار فریبکارانه ایست که با توسل به وسایل متقلبانه، مانور متقلبانه را پدید می‌آورد که از هر نوعی ممکن است رخ دهد.

برای مثال: اگر شخصی با ارائه مدارک جعلی، خود را مالک ملکی که در حال ساخت است، معرفی کند و با جعل مدارک و تاسیس دفتر خود را شخص متملکی معرفی کند و بدین نحو با فریب اشخاص اقدام به فروش مال نماید و پول اشخاص را ببردکلاهبردار محسوب می شود؛ البته این جرم مصداق انتقال مال غیر نیز می تواند قرار گیرد.

کلاهبرداری با صرف دروغ گفتن اتفاق نمی‌افتد و اگر شما صرفا با دروغ یک نفر فریب بخورید و به او مبالغی را پرداخت کنید نمی‌توانید به عمل آن شخص عنوان کلاهبرداری بدهید. البته از طرق حقوقی می توان جهت مطالبه حقوق خود اقدام کنید لیکن عنوان مجرمانه ای نخواهد داشت.