باید ها و نبایدهای دعوی تصرف عدوانی

دعوی رفع تصرف عدوانی ، دعوی و ادعای متصرف سابق است مبنی بر این که دیگری بدون رضایت او مال غیر منقولش را از تصرف او خارج کرده است.

اول اینکه می دانیم مال غیر منقول شامل زمین و ملک و آپارتمان و… است بنابراین این دعوی در مورد اموال منقول مانند خودرو امکان پذیر نیست .

دوم اینکه تصرف لزوما باید عدوانی و به عنف یا همان به زور باشد ( همانطور که در متن ماده 158 قانون آئین دادرسی آمده است ).

سوم اینکه این دعوی تنها از طرف متصرف قابل طرح است ، متصرف کسی است که در ملک ، زمین ، آپارتمان مستقر و ساکن بوده است حال شخص متصرف می تواند مالکی که خود متصرف بوده است ، باشد و یا مستاجر باشد و یا منتفع و دارای حق انتفاع باشد ( حقی است که از سوی مالک به دیگری داده می شود ) و یا به هر دلیل قانونی و مشروع باشد و ضمن اینکه تمام این تصرفات با اذن و یا اجازه مالک بوده باشد در غیر اینصورت از نظر قانون محترم نیست و تصرف قانونی محسوب نمی شود . در تمام این موارد متصرف مالک نیست لیکن قانونگذار برایش این حق را قائل شده که بتواند برای تصرف قانونی اش دادخواهی کند .

چهارم اینکه به موجب قانون دارا بودن سند مالکیت خود به معنای سبق تصرف است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود بدین معنی که اگر شما به عنوان مالک غیر متصرف ، دعوی رفع تصرف عدوانی را با استناد به سند مالکیت خود مطرح کنید ، نیازی نیست که ثابت کنی متصرف بوده ای اما اگر شخصی بیاید و ثابت کند در ملک شما سالها ساکن بوده است و یا قاضی به هر دلیلی متوجه بشود که شما مالک غیر متصرف هستید ، این دعوی رفع تصرف عدوانی که مطرح کرده اید رد خواهد شد البته جای نگرانی نیست و شما به سادگی با طرح دعوی خلع ید می توانید ملک خود را پس بگیرید . در شماره پیشین روزنامه در مورد دعوی خلع ید مطالب مهمی درج شده است .

پنجم اینکه دعوی رفع تصرف عدوانی هم به صورت حقوقی قابل طرح و رسیدگی است و هم به صورت کیفری و در واقع برای آن جرم انگاری نیز شده است و متصرفی که بخواهد این دعوی را مطرح کند هر دو دعوی را می تواند با هم نیز مطرح کند .

ششم اینکه جمع دو دعوی خلع ید و رفع تصرف عدوانی امکان پذیر نیست .

هفتم اینکه متصرف قانونی فرضا مستاجر در صورتی که پس از تصرف او ، مالک بدون اجازه مستاجر و در زمان قرارداد اجاره ، اقدام به تصرف ملک کند  در این صورت مستاجر براحتی می تواند با طرح این دعوی ، رفع تصرف عدوانی کند .

هشتم اینکه برای طرح این دعوی چه حقوقی و چه کیفری نیاز به تامین دلیل دارید تا ثابت کنید ملک در تصرف دیگری است .

نهم اینکه تامین دلیل به معنای حفظ و نگهداری از دلیل است به این صورت که از طریق شورا تقاضای کارشناسی می شود و کارشناس با بررسی محل به تصرف شخص غیر محق صحه می گذارد .

دهم ، طرح دادخواست رفع تصرف عدوانی مستلزم مستنداتی است شامل : مدرک قانونی تصرف فرضا اجاره نامه مستاجر ، گزارش کارشناس و یا کلانتری در خصوص تصرف شخص دیگر در ملک و اگر مالکی هستید که سابقه تصرف در ملک داشته اید و این دعوی را به نحو صحت مطرح کرده اید ، سند مالکیت شما دیگر مستندی است که لازم است ضمیمه دادخواست خود کنید .

یازدهم ، در مورد شکایت کیفری رفع تصرف عدوانی نیز قبل از هر اقدام قضایی نیاز به گزارش کلانتری از محل دارید بنابراین ابتدا از 110 بخواهید در محل حاضر شود و گزارش مربوطه را ضمیمه شکایت خود از طریق دفتر خدمات قضایی به دادسرای مربوطه ارسال کنید و دادسرا خود مجدد از کلانتری می خواهد در این خصوص تحقیق به عمل آورد بنابراین لازم نیست شکایت خود را در کلانتری ثبت کنید .

دوازدهم ، در صورتی که متصرف در زمین و یا ملک شما بنایی ساخته باشد و یا محصولی را کاشته باشد دو حالت دارد :1.متصرف مدعی مالکیت بوده باشد ، 2 متصرف اساسا ادعای مالکیتی نداشته باشد . در حالت اول  به موجب قانون ، متصرف عدوانی ، اگر مدارکی در جهت اثبات ادعای خود داشته باشد ، بایستی ظرف یکماه از تاریخ اجرای حکم و به زبان ساده تر تخلیه ملک یا زمین ، دادخواست خود را در جهت اثبات مالکیت مطرح نماید در اینصورت بنا و یا درختی که در ملک یا زمین احداث و ایجاد نموده است ، باقی می ماند تا تکلیف دعوی اثبات مالکیت او معین گردد .

سیزدهم با توجه به اینکه زراعت مقوله ی مهمی است قانونگذار در این خصوص در ماده قانونی جداگانه معین کرده تا در صورتی که زمینی مورد تصرف عدوانی قرار گرفت و در آن بذر کاشته شد چه باید کرد : درصورتی که در ملک مورد حکم تصرف عدوانی زراعت شده باشد، اگر موقع برداشت محصول رسیده باشد متصرف عدوانی باید ‌فوری محصول را برداشت و اجرت‌المثل را تأدیه نماید. چنانچه موقع برداشت محصول نرسیده باشد، چه اینکه بذر روییده یا نروییده باشد محکوم‌له‌پس از جلب رضایت متصرف عدوانی مخیر است بین اینکه قیمت زراعت را نسبت به سهم صاحب بذر و دسترنج او پرداخت کند و ملک را تصرف‌ نماید یا ملک را تا پایان برداشت محصول در تصرف متصرف عدوانی باقی بگذارد و اجرت‌المثل آن را دریافت کند. همچنین محکوم‌له می‌تواند ‌متصرف عدوانی را به معدوم کردن زراعت و اصلاح آثار تخریبی که توسط وی انجام گرفته مکلف نماید.

چهاردهم ضمن دادخواست حقوقی رفع تصرف عدوانی می توانید اجرت المثل ایام تصرف را نیز مطالبه کنید البته لازم است این خواسته با در خواست جلب نظر کارشناس  مطرح گردد .